مسأله 870

اگر بداند جائی غصبی است ولی نداند كه در جای غصبی نماز باطل است و در آنجا نماز بخواند ، نماز او باطل میباشد .

مسأله 871

كسی كه ناچار است نماز واجب را سواره بخواند ، چنانچه حیوان سواری یا زین آن غصبی باشد نماز او باطل است و همچنین است اگر بخواهد سواره نماز مستحبی بخواند .

مسأله 872

كسی كه در ملكی با دیگری شریك است اگر سهم او جدا نباشد ، بدون اجازه شریكش نمیتواند در آن ملك تصرف كند و نماز بخواند .

مسأله 873

اگر با عین پولی كه خمس و زكات آن را نداده ملكی بخرد ، تصرف او در آن ملك حرام و نمازش هم در آن باطل است ، و همچنین است اگر بذمه بخرد و در موقع خریدن قصدش این باشد كه از مالی كه خمس یا زكاتش را نداده بدهد .

مسأله 874

اگر صاحب ملك به زبان ، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند كه قلبا راضی نیست ، نماز خواندن در ملك او باطل است . و اگر اجازه ندهد و انسان یقین كند كه قلبا راضی است نماز صحیح است .

مسأله 875

تصرف در ملك میتی كه خمس یا زكات بدهكار است حرام و نماز در آن باطل است مگر آن كه بنا داشته باشند كه آن بدهكاریها را بدهند .

مسأله 876

تصرف در ملك میتی كه به مردم بدهكار است ، حرام و نماز در آن باطل است ولی تصرفات جزئی كه برای برداشتن میت معمول است اشكال ندارد و نیز اگر بدهكاری او كمتر از مالش باشد وورثه هم تصمیم داشته باشند كه بدهی او را بدهند تصرفی كه غیر فروختن و از بین بردن مال باشد اشكال ندارد .

مسأله 877

اگر میت قرض نداشته باشد ولی بعضی از ورثه او صغیر یا دیوانه یا غائب باشند ، تصرف در ملك او حرام ونماز در آن باطل است ولی تصرفات جزئی كه برای برداشتن میت معمول است اشكال ندارد .

مسأله 878

نماز خواندن در مسافرخانه وحمام ومانند اینها كه برای واردین آماده است اشكال ندارد و اگر وثوق پیدا نشود كه صاحبش راضی است مشكل است ، ولی در غیر این قبیل جاها ، در صورتی میشود نماز خواند كه مالك آن اجازه بدهد ، یا حرفی بزند كه معلوم شود ، برای نماز خواندن اذن داده است ، مثل این كه به كسی اجازه دهد در ملك او بنشیند و بخوابد ، كه از اینها فهمیده میشود برای نماز خواندن هم اذن داده است .

مسأله 879

در زمین بسیار وسیعی كه از ده دور و چراگاه حیوانات است اگر چه صاحبانش راضی نباشند نماز خواندن و نشستن و خوابیدن در آن اشكال ندارد و در زمینهای زراعتی هم كه نزدیك ده است و دیوار ندارد اگر چه در مالكین آنها صغیر و دیوانه باشد نماز و عبور وتصرفات جزئی اشكال ندارد ، ولی اگر یكی از صاحبانش ناراضی باشند تصرف در آن حرام و نماز باطل است .

شرط دوم

مسأله 880

مكان نمازگزار باید بیحركت باشد و اگر بواسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جائی كه حركت دارد ، مانند اتومبیل و كشتی و ترن نماز بخواند ، به قدری كه ممكن است باید در حال حركت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله بطرف دیگر حركت كنند به طرف قبله برگردد .

مسأله 881

نماز خواندن در اتومبیل و كشتی و ترن و مانند اینها ، وقتی ایستاده‌اند مانعی ندارد .

مسأله 882

روی خرمن گندم و جو و مانند اینها كه نمیشود بیحركت ماند نماز باطل است .

مسأله 883

در جائی كه به واسطه احتمال باد و باران و زیادی جمعیت و مانند اینها اطمینان ندارد كه بتواند نماز را تمام كند ، اگر بامید تمام كردن شروع كند اشكال ندارد و اگر به مانعی بر نخورد نمازش صحیح است و در جائی كه ماندن در آن حرام است ، مثلا زیر سقفی كه نزدیك است خراب شود باید نماز نخواند ، ولی اگر خواند باطل نیست ، و همچنین روی چیزی كه ایستادن و نشستن روی آن حرام است ، مثل فرشی كه اسم خدا بر آن نوشته شده باید نماز نخواند ولی اگر خواند صحیح است .

شرط سوم

شرط سوم آن كه در جائی كه سقف آن كوتاه است و نمیتواند در آنجا راست بایستد ، یا به اندازه‌ای كوچك است كه جای ركوع و سجود ندارد ، نماز نخواند و اگر ناچار شود كه در چنین جائی نماز بخواند باید به قدری كه ممكن است قیام و ركوع وسجود را بجا آورد .

مسأله 884

انسان باید رعایت ادب را بكند و جلوتر از قبر پیغمبر و امام علیه السلام نماز نخواند چنانچه نماز خواندن بیاحترامی باشد حرام است ولی نماز باطل نیست .

مسأله 885

اگر در نمازی چیزی مانند دیوار بین او و قبر مطهر باشد كه بیاحترامی نشود اشكال ندارد ، ولی فاصله شدن صندوق شریف وضریح و پارچه‌ای كه روی آن افتاده كافی نیست .

شرط چهارم

شرط چهارم آن كه مكان نمازگزار اگر نجس است به طوری تر نباشد كه رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد ولی جائی كه پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد در صورتی كه خشك هم باشد نماز باطل است ، واحتیاط مستحب آنست كه مكان نمازگزار اصلا نجس نباشد .

مسأله 886

بنابر احتیاط مستحب باید زن عقبتر از مرد بایستد و جای سجده او از جای ایستادن مرد كمی عقبتر باشد .

مسأله 887

اگر زن برابر مرد یا جلوتر بایستد وبا هم وارد نماز شوند ، بهتر آنست كه نماز را دوباره بخوانند .

مسأله 888

اگر بین مرد و زن ، دیوار یا پرده یا چیز دیگری باشد نمازشان صحیح است ، واحتیاط مستحب هم در دوباره خواندن نیست .

شرط پنجم

شرط پنجم آن كه جای پیشانی نمازگزار از جای زانوهای او ، بیش از چهار انگشت بسته پست‌تر یا بلند تر نباشد ، و احتیاط واجب آن است كه از سر انگشتان پا هم بیشتر از این پست و بلند تر نباشد .

مسأله 889

بودن مرد و زن نامحرم در جای خلوت مكروه است و احتیاط شدید در ترك آن است ، واحتیاط در نماز نخواندن در آنجا است لیكن اگر خواند نمازش باطل نیست .